Van jongs af aan ben ik me ervan bewust dat planten en bloemen een voorkeur hebben voor bepaalde grondsoorten zoals klei, zandgrond, veen en löss. Elke plant, boom, struik, bloem, you name it, groeit beter op de ene grond dan op de andere. Omdat onze tuin in Fryslân uit zandgrond bestaat, hadden wij bijvoorbeeld nooit kleiaardappelen. En in het zuiden van het land verbouwen we de beste asperges. Best interessant! Ook leerde ik als kind al snel hoe belangrijk de kwaliteit van de bodem is. Elk seizoen was er weer een ander gedeelte van de tuin dat we niet gebruikten, zodat het de tijd kreeg om te herstellen. We deden aan wisselteelt, omdat we van mening zijn dat de aarde anders uitgeput raakt. Zo plantten we altijd klaver, phacelia en bernagie, wat het organische stofgehalte in de bodem en het stikstofgehalte verhogen, en gebruikten we oude paardenstront (ieeeuw!) wat allemaal ten goede komt aan de groei van andere planten en bloemen. Ik was mij er dus al vroeg van bewust hoeveel werk het is om de grond goed bruikbaar te houden.
Emma Peijnenburg
Sinds ik in april partner ben geworden van Rabobanks programma Food Forward , waarmee ze investeren in duurzame voedseloplossingen met minder ecologische impact, ben ik mij nog meer gaan verdiepen in landbouw en dan met name kringlooplandbouw. Wat is dat? Bij kringlooplandbouw wordt de productie geoptimaliseerd met:
- Produceren met zo min mogelijk verlies aan grondstoffen met een zorgvuldig beheer van bodem, water en natuur.
- Een goed inkomen. Dat is essentieel, vooral om zo te kunnen blijven innoveren en de bedrijven gezond te houden.
- Zo selectief mogelijk gebruik van externe grondstoffen
- Respect voor natuurlijke systemen
Sounds good to me! Maar waarom zijn we daar niet eerder mee begonnen? Na de Tweede Wereldoorlog zijn we heel intensief gaan verbouwen tegen een zo laag mogelijke prijs. Iedereen had genoeg voedsel, maar onze efficiënte productie methoden bleken een effect op de natuur, mens en dier te hebben (mijn opa riep dit al in de jaren ’50). Op deze manier houden we het (logisch) niet vol, en om weer een gezond systeem te creëren denk ik dat we terug moeten naar de basis – de juiste biodiversiteit. Kringlooplandbouw kan hierbij helpen. Superfijn!
Naast het zorgen voor de juiste bodem en voorkomen dat we organische stoffen uitputten, hebben boeren een onwijs belangrijke rol in het produceren op een wijze die eer doet aan de leefomgeving en zorgt voor een reëel inkomen. En ja, daar kunnen wij als consument ook een handje bij helpen!
Consument zoekt boer
Door het gebrek aan connectie tussen consument en boer is helpen toch iets lastiger dan gedacht. We staan te weinig stil bij waar ons eten vandaan komt, hoe goed de kwaliteit ervan is en dat we überhaupt nog elke dag voedsel hebben. Daartegenover vragen wij als maatschappij boeren steeds meer aandacht te besteden aan dierenwelzijn, biodiversiteit en kringlooplandbouw én willen we als consument vaak alsnog voedsel voor een zo laag mogelijke prijs. Dit zorgt voor ontzettend veel druk bij de boeren en is niet realistisch.
Hoe we dit kunnen veranderen? Ik denk dat het een goed idee is als we meer leren over hoe het eten op ons bord komt. Je kunt natuurlijk video’s bekijken (en nee, niet alleen Boer zoekt Vrouw! ;)), je eigen plantjes verbouwen (zo kom je er vanzelf achter hoeveel werk het is) en meer koken met verse ingrediënten, maar je kunt ook eens naar een boerderij bij jou in de buurt gaan en met eigen ogen zien wat er allemaal gebeurt. Door die connectie aan te gaan, gaan we voedsel vanzelf meer waarderen. Misschien gaan we er zelfs wel meer voor willen betalen!
Het creëren van deze kringloop is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan, maar doordat we ons bewust worden van dit proces en ermee aan de slag gaan, kunnen we naar mijn mening de uitgangspositie (een goed verdienmodel voor boeren, kwalitatieve middelen en het op peil houden van de biodiversiteit) bereiken.
Rens
https://www.samenvoorbiodiversiteit.nl/
https://lami.nl
https://youtu.be/bPqLiYKzYMg
https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2019/06/17/omslag-naar-duurzame-en-sterke-landbouw-definitief-ingezet
Food Forward | Waarom? 
Food Forward Tracks 
Chia-laagjespudding 
Creamy pasta with basil and spinach 
